W dniach 12-13 czerwca 2025 r. w Warszawie, w hotelu Lord odbyła się XVI Konferencja SKB pt. „Dokąd zmierzamy? Ewolucja czy rewolucja w kosztorysowaniu”.
W związku z tym, że konferencja ta zbiegła się z Jubileuszem 30 – lecia Stowarzyszenia, miała ona charakter bardziej uroczysty niż zazwyczaj. Po powitaniu zaproszonych gości, którzy uświetnili swoją obecnością to ogólnopolskie spotkanie oraz odczytaniu listu gratulacyjnego m.in. od Ministra Rozwoju i Technologii – Pana Krzysztofa Paszyka, nowo wybrana na Walnym Zgromadzeniu poprzedzającym konferencję, Prezes Stowarzyszenia – Pani Marzena Lendo – Siwicka oraz Prezes Honorowa – Balbina Kacprzyk wręczyły dyplomy i statuetki osobom, które były wybitnie zaangażowane i wyróżniły się w pracach na rzecz rozwoju SKB, a także przedstawicielom członków wspierających tą organizację.
Po tym miłym akcencie rozpoczęto dwudniową konferencję, podczas której wystąpiło aż 14 prelegentów, w tym dziewięciu wykładowców prezentujących zagadnienia merytoryczne związane bezpośrednio z tematyką konferencji oraz 5 przedstawicieli firm wspierających promujących w szerokim ujęciu narzędzia informatyczne i bazy cenowe do kosztorysowania.
Powracając do tematyki konferencji, wszystkie poruszane zagadnienia związane były ze sztuczną inteligencją AI oraz z postępem technicznym pozwalającym usprawnić i przyspieszyć pracę nie tylko kosztorysantów, ale również innych osób zaangażowanych w proces inwestycyjny, także od strony prawnej. W tym ostatnim przypadku chodzi o wykorzystanie narzędzi elektronicznych do prowadzenia posiedzeń i rozpraw przed Krajową Izbą Odwoławczą, ponieważ do tej pory, środki komunikacji technicznej były wykorzystywane jedynie w celach przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz przy wnoszeniu odwołań i wymiany stanowisk w toku procedowania przed KIO.
Z tematem tym zmierzył się radca prawny Daniel Konicz, który w referacie pt. „Zdalne rozprawy w KIO: propozycje uregulowań, szanse i zagrożenia z nimi związane” przedstawił propozycje rozwiązań legislacyjnych dotyczących zdalnych rozpraw i posiedzeń zawartych w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (druk sejmowy nr 1108), który trafił do sejmu 14 marca 2025 r. W świetle tego projektu, jeżeli nie będzie przeszkód do przeprowadzenia zdalnej rozprawy i posiedzenia, jak np. objęcie informacji klauzulą tajności czy wystąpi duża liczba uczestników postępowania, rozprawy i posiedzenia będą zdalne. Referent w szerokiej perspektywie przedstawił zalety tego projektu, ale również wątpliwości, które mogą powstawać po przyjęciu i wdrożeniu tej nowelizacji.
Niewątpliwie jednak zdalne rozprawy wpłyną na usprawnienie systemu rozpraw i posiedzeń, podobnie jak inne, nowe rozwiązanie na polu prawa dotyczące np. certyfikacji wykonawców w zamówieniach publicznych, które docelowo ma usprawnić procedurę udzielania zamówień publicznych. Od strony praktycznej temat ten przedstawiła radca prawny Oliwia Jokiel. Podkreśliła, że certyfikacja zmierza do uproszczenia, przyspieszenia i wzmocnienia procesu weryfikacji wykonawców poprzez stworzenie możliwości jej przeprowadzenia przez wyspecjalizowane i niezależne podmioty certyfikujące, dysponujące profesjonalną kadrą. Głównym zamierzeniem przyjmowanych rozwiązań jest ograniczenie obowiązków związanych z weryfikacją sytuacji podmiotowej wykonawców, zarówno po ich stronie, jak i po stronie zamawiających.
Tak, jak wspomniano już wcześniej, na konferencji poruszono szereg tematów związanych ze sztuczną inteligencją i możliwościami jej wykorzystania już teraz – dzisiaj. Prelegenci: mgr inż. Ewa Wiktorowska oraz mgr inż. Rafał Bałdys Rembowski wskazali w swoim wystąpieniu dotyczącym automatycznej analizy ryzyk kontraktowych na możliwość wykorzystania sztucznej inteligencji przy identyfikacji ryzyk w procesie inwestycyjnym, zgłębianiu i analizowaniu wiedzy o nich, w tym o ich podziale pomiędzy strony umowy, a także przy analizie skutków zaprojektowanego w umowie podziału tych ryzyk. Było to bardzo interesujące wystąpienie zważywszy, że wszelkiego rodzaju ryzyka są wpisane w długoletni i czasochłonny proces inwestycyjny a ich analiza jest kluczowym elementem zarządzania projektami, którą powinny dokonywać obie strony kontraktu.
Powstaje pytanie, o ile sztuczną inteligencję można wykorzystać już teraz przy analizie ryzyk to czy można ją w pełni wykorzystać przy tworzeniu kosztorysu? Jak to przeanalizował i stwierdził kolejny referent – mgr inż. Paweł Kaczmarski będący autorem tekstu pt. „Kosztorysant AI 2025? Kiedy sztuczna inteligencja nauczy się kosztorysować? Jak będzie wyglądać przyszłość danych w budownictwie?”, na razie jest jeszcze za wcześnie, żeby sztucznej inteligencji powierzyć sporządzenie kosztorysu na roboty budowlane. Bez uporządkowania kwestii związanych z danymi i skutecznej cyfryzacji budownictwa AI szybko się nie nauczy kosztorysowania. Natomiast AI jako pomocnik kosztorysanta może być przydatna już teraz, należy ją jednak traktować jako mało doświadczonego praktykanta i każdorazowo wyniki jej pracy należy poddawać sprawdzeniu.
Tak też uczynił mgr inż. Maciej Sikorski, który wyniki swoich doświadczeń ze sztuczną inteligencją w procesie tworzenia kosztorysu zamieścił w referacie pt. „Wpływ sztucznej inteligencji (AI) na kosztorysowanie”. Wykorzystał ją, od jej udziału przy tworzeniu prostych zadań – przy mało skomplikowanych kosztorysach, do coraz to bardziej zaawansowanych rodzajowo, a także do porównywania kilku kosztorysów na raz. W ocenie prelegenta żmudna dziedzina jaką jest kosztorysowanie może stać się polem intensywnych innowacji. Już teraz, dobrze zaimplementowana sztuczna inteligencja, sprawdzana i weryfikowana przez kosztorysanta może znacznie skrócić czas wyceny i obniżyć ryzyko przekroczenia budżetu. Jeżeli jeszcze, co podniósł w swoim referacie mgr inż. Paweł Kaczmarski, uporządkowana zostanie kwestia związana z cyfryzacją budownictwa, to zdaniem mgr inż. Macieja Sikorskiego sztuczna inteligencja istotnie zmieni dotychczasowe kosztorysowanie, ponieważ zaoferuje nowe narzędzia analityczne, które zwiększą dokładność szybkość i efektywność obliczeń. Jeszcze trochę wysiłku ze strony ludzi i za chwilę sztuczna inteligencja przestanie być ciekawostką, lecz stanie się codziennością kosztorysanta.
W ten nurt zderzenia się przeszłości z przyszłością wpisał się kolejny referat mgr inż. Mirosława Świętuchowskiego pt. „Narzędzia współczesnego kosztorysanta”, który zaprezentował w pierwszej kolejności tradycyjne i podstawowe narzędzia pomiarowe, a następnie dostępne oprogramowania i platformy służące kosztorysowaniu, oraz nowoczesne technologie kształtujące przyszłość kosztorysowania (tachimetry elektroniczne i teodolity laserowe, dalmierze laserowe, kamery termowizyjne, skanery laserowe 3D, bezzałogowe statki powietrzne, sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe, platformy zintegrowane).
Najbliższą przyszłością jest z pewnością model BIM, który bardzo powoli wchodzi na polski rynek i który oprócz tworzenia, przeglądania i edycji modeli w 3D, rewolucjonizuje podejście do przedmiarowania i kosztorysowania. Z referatem dotyczącym tego zagadnienia, pt. „Jak modele 3D zmieniają podejście do wycen” wystąpił mgr inż. Stanisław Moryc, a radca prawny Konrad Majewski w wystąpieniu pt. „BIM w zamówieniach publicznych – potrzeba zmian” wskazał na nieścisłości i luki w polskich przepisach, które sprawiają, że modele BIM nie mogą obecnie stanowić opisu przedmiotu zamówienia publicznego na roboty budowlane.
Pod koniec konferencji uczestnicy mogli zapoznać się, dzięki prezentacji Pana Jakuba Świerczyńkiego i Piotra Juszczyka z firmy Leica, z wysoko zaawansowanym technologicznie, dalmierzem laserowym i skanerami, które to urządzenia są niezmiernie przydatne również w pracy kosztorysanta.
Konferencję zakończyła Prezes Stowarzyszenia Pani Marzena Lendo – Siwicka, która podziękowała wszystkim gościom, prelegentom, członkom wpierającym i uczestnikom za udział w konferencji i ożywione dyskusje, które pokazały jak ciekawą była podjęta tematyka konferencji. Dyskusje pokazały również, że Stowarzyszenie nie chce iść obok zachodzących zmian i sztucznej inteligencji, lecz chce z nią współpracować i wykorzystać jej potencjał w procesie inwestycyjnym, a przede wszystkim przy kosztorysowaniu robót budowlanych.
